9.11 – 11.12.2023
Wystawa pokonkursowa 32. edycji konkursu na plakat bezpieczeństwa pracy „Budownictwo XXI w.”
Kurator wystawy: Marek Osman
Kurator konkursu: Agnieszka Szczygielska
Aranżacja wystawy: Marek Osman
Organizator konkursu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
Współorganizatorzy konkursu:
Wydział Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
Wydział Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi
Wydział Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Opis tematyki 32. edycji konkursu na plakat bhp – „Budownictwo XXI wieku”:
Wiek XXI przyniósł wiele zmian w zakresie sposobu wykonywania oraz organizacji pracy, jednak nie zmieniło to faktu, że sektor budowlany nadal pozostaje w czołówce najbardziej wypadkogennych rodzajów działalności, w których dochodzi do dużej liczby wypadków o najpoważniejszych skutkach dla zdrowia i życia.
Z danych Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że w latach 2016–2020 podczas pracy w budownictwie zostało poszkodowanych ok. 25 tys. osób. Najwięcej poszkodowanych odnotowano przy wznoszeniu nowych budynków oraz przy pracach rozbiórkowych, wyburzeniach i remontach. Prawie 44% pracujących na budowach uległo wypadkom z powodu upadku z wysokości. Zdarzenia, w wyniku których pracujący najczęściej ulegali wypadkom, to: ześlizgnięcia, upadki, uderzenia pracujących przez spadające z góry przedmiot z powodu załamania się czynnika materialnego, pociągnięcia pracujących w dół oraz przewrócenia się na nich czynnika materialnego (ok. 30% pracujących w budownictwie).
Poziom bezpieczeństwa pracy w budownictwie wynika przede wszystkim z mnogości zagrożeń, na które są narażeni pracownicy oraz ze specyfiki tej pracy. Pracownicy budowlani wykonują swoje obowiązki w narażeniu na: czynniki niebezpieczne, które w nagły sposób mogą spowodować utratę zdrowia i życia (czynniki mechaniczne, prąd elektryczny, materiały łatwopalne czy grożące wybuchem urządzenia ciśnieniowe); czynniki szkodliwe, które mogą powodować utratę zdrowia lub życia, ale w dłuższym okresie (m.in. hałas, drgania mechaniczne, niska temperatura, wysoka wilgotność powietrza, nieprawidłowe oświetlenie, środki do impregnacji drewna, rozpuszczalniki, dymy asfaltów, pyły); oraz czynniki uciążliwe, które mogą powodować dysfunkcje organizmu pracownika po dłuższym czasie, niekiedy nawet choroby (nienaturalna postawa ciała w trakcie wykonywania pracy, podnoszenie i przenoszenie ciężarów, stres).
Zagrożeń należy także szukać we wszystkich nieprawidłowościach i odchyleniach od normalnej organizacji pracy. Często nieprawidłowości te wynikają z szybkiego tempa pracy oraz krótkich terminów realizacji projektów budowlanych. Budowa jest też miejscem, gdzie każdy z podwykonawców ma swoją wizję pracy, pracowników, własne służby nadzorujące oraz własne i wypożyczone urządzenia. Na każdej budowie panuje więc określona kultura organizacyjna, będąca wypadkową kultur przedsiębiorstw, których pracownicy wykonują prace. Składa się na nią stan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników budowy wynikający z przestrzegania przepisów i zasad bhp przez wszystkich uczestników inwestycji budowlanej.
Współczesne procesy budowlane są coraz bardziej zaawansowane technologicznie i z tego względu pojawiają się nowe zagrożenia. Plac budowy jest miejscem, w którym jest użytkowany cały szereg maszyn, urządzeń i pojazdów budowlanych. Do krajobrazu rozbudowujących się miast polskich wpisały się urządzenia instalowane czasowo na placach budowy, takie jak żurawie wieżowe, dźwigi budowlane czy ruchome podesty. Dostępność i różnorodność tych urządzeń pozwala ludziom zarówno realizować prace na wysokości, jak i przemieszczać ładunki i osoby na stanowiskach pracy. Niestety, wraz ze wzrostem liczby eksploatowanego sprzętu, zwłaszcza mobilnego – rośnie zagrożenie dla pracowników.